Ölçmələrin başlanmasından bəri ən qısa gün qeydə alınıb
TimeAndDate.com saytının məlumatına görə,29 iyun çərşənbə günü Yer öz oxu ətrafında 24 saatdan 1,59 millisaniyə tez bir dövrə vurdu.
Hələ 1960-cı illərdə atom saatları bu kimi məlumatları böyük dəqiqliklə izləməyə başladı. Çox vaxt alimlər Yerin fırlanmasının yavaşladığını qeyd edirlər. Beynəlxalq Yer Fırlanması Xidməti (IERS) hətta daha yavaş fırlanmanı kompensasiya etmək üçün vaxtaşırı sıçrayış saniyələri əlavə etməyə başlayıb (sonuncu dəfə bu, 31 dekabr 2016-cı ildə baş verib).
Bununla belə, son bir neçə ildə atom saatları Yerin fırlanmasının sürətləndiyini təsdiqlədi. 2020-ci ildə alimlər 1960-cı ildən bəri ən qısa 28 günü qeyd ediblər. Keçən il bu tendensiya davam etmədi: 2021-ci ilin ən qısa günü əvvəlkindən daha uzun oldu.
Bununla belə, 29 iyun 2022-ci ildə planetimiz ən sürətli fırlanmasını həyata keçirdi. Əvvəlki rekord 2020-ci il iyulun 19-da, Yerin fırlanması 24 saatdan az 1,4602 millisaniyədə qeydə alınıb. Lakin tezliklə “fırlanma sürətinə görə” ikinci yerdən kənarlaşdırıldı: 26 iyul 2022-ci ildə gün 1,50 millisaniyə 24 saatdan az davam etdi.
GPS peyklərində istifadə edilən atom saatları Yerin fırlanmasındakı dəyişikliyi nəzərə almadığı üçün Yerin fırlanmasının sürətlənməsi nəticələr verir. Yer daha sürətli fırlanırsa, o zaman eyni mövqeyə bir az tez çatır. Yarım millisaniyə ekvatorda 26 santimetrə bərabərdir. Mənbə iddia edir ki, nəzəri olaraq bu, GPS peyklərinin qeyri-dəqiq olmasına səbəb ola bilər.
O, həmçinin dəqiq vaxt serverləri ilə sinxronlaşdırılan smartfonlar, kompüterlər və rabitə sistemləri üçün mümkün nəticələrdən bəhs edir.
Elm adamlarının dəqiq bir izahı yoxdur, buna görə planet daha sürətli fırlanmağa başladı. Kimsə hesab edir ki, buna planetdə, atmosferin xarici təbəqələrində, okeanlarda, iqlimdə və s. baş verən proseslər təsir edə bilər. Planetin coğrafi qütblərinin və fırlanma oxunun qeyri-bərabər hərəkətindən sonra fırlanmanın sürətləndiyi versiyası da var.
