Müasir dövrdə onlayn alış-veriş zamanı geniş yayılmış kiberdələduzluq və kibertalamanın digər növlərindən qorunmaq üçün təhlükəsizlik məsələlərinə diqqət yetirilməsi xüsusilə vacibdir.Azərbaycan Kibertəhlükəsizlik Təşkilatları Assosiasiyası bunula bağlı məlumat verir.
Onlayn alış-veriş zamanı təhlükəsizlik qaydalarına riayət etmək, fərdi məlumatlarınızı qorumaq üçün aşağıdakılar tövsiyə olunur:
- SSL sertifikatının olmasına / veb-səhifənin ünvanının «https» ilə başlamasına diqqət yetirin: Onlayn alış-veriş zamanı “Secure Socket Layer — SSL” (“Təhlükəsiz giriş qatı”) kimi təhlükəsizlik (şifrələmə) protokollarını dəstəkləyən, ünvanı (URL-i) «https» ilə başlayan veb səhifələrdən istifadə edin. “SSL” sertifikatı məlumatların server ilə istifadəçi arasında şifrələnməsini təmin edir və üçüncü tərəflərin məlumatları ələ keçirməsinin qarşısını alır. “SSL” sertifikatı olmayan veb səhifənin ünvanının əvvəlində isə “https” yerinə “http” yazılır. Məlumatların şifrələnmədiyini nəzərə alaraq, ünvanı «http» ilə başlayan veb-səhifələrdə məlumatlarınızı paylaşmaqdan çəkinin.
Məsələn:
https://example.com/ — SSL sertifikatı dəstəklənir
http://example.com/ — SSL sertifikatı dəstəklənmir
- Etibarlı və tanınmış veb səhifələrdən istifadə edin: Alış-veriş üçün yalnız yaxşı nüfuza malik olan və barəsində müsbət rəylərin bildirildiyi/əks olunduğu platformalardan istifadə edin;
- Fərdi və maliyyə məlumatlarınızı zərurət olmadan paylaşmayın: Xüsusilə də, bank kartı məlumatlarını daxil edərkən əlavə təhlükəsizlik tədbirləri olan «3D Secure» dəstəkləyən ödəniş üsullarından istifadə edin;
- Yalnız etibarlı ödəniş xidməti təchizatçısının xidmətindən istifadə edin: Debit və ya kredit kartı məlumatlarınızı əlavə edərkən yalnız tanınmış və etibarlı ödəniş xidməti təchizatçısına (məsələn, AzeriCard, Mastercard, Visa və s.) etimad edin;
- Təkliflərə diqqətli yanaşın: Həddən artıq ucuz qiymətlər və ya inanılmaz “endirim” təklifləri, təcili onlayn ödəniş tələb edən kampaniyalar ehtiyatla qarşılanmalıdır, çünki bunlar kiberdələduzluq əlaməti ola bilər. Eyni zamanda, onlayn şəkildə beh göndərilməsi və ya beh göndərilməsi üçün kart məlumatları istənildiyi halda da ehtiyatlı və diqqətli olun;
- İstifadə etdiyiniz cihazı qoruyun: Onlayn alış-veriş üçün istifadə etiyiniz cihazda lisenziyalı antivirus proqramlarından istifadə edin və proqram təminatını yenilmiş vəziyyətdə saxlayın;
- Alış-veriş zamanı ictimai Wi-Fi (kafe, restoran, park və s.) şəbəkələrindən istifadə etməməyə çalışın;
- Bank bildirişlərini və hesabınızda həyata keçirilmiş əməliyyatları izləyin: Bank bildirişlərinə diqqət edin, alış-veriş sonrası dərhal bank hesabınızı yoxlayın və şübhəli əməliyyatlar olduqda dərhal bankınıza məlumat verin;
- Onlayn qəbzləri və məlumatları saxlayın: Alış-veriş zamanı aldığınız onlayn qəbzləri və onlayn əməliyyata dair məlumatları saxlayın. Bu məlumatlar hər hansı problemlə üzləşdiyiniz halda sübut kimi istifadə edilə bilər;
- Şübhəli e-poçt və ya mesajlardakı linklərə keçid etməyin: “Fişinq” hücumlarından qorunmaq üçün vebsayt ünvanını brauzerə (axtarış sisteminə) özünüz daxil edin.
Bu tösiyələr hazırlanarkən, həmçinin Türkiyə Respublikası Milli Kiber İnsidentlərlə Mübarizə Mərkəzinin (USOM) «Fərdi Kibertəhlükəsizlik Tədbirləri» (“Bireysel Siber Güvenlik Önlemleri”) adlı sənədi nəzərə alınmışdır.
