Çin 10 Gb/s ötürmə sürətinə malik peyk rabitəsi üçün lazer yaratdı-«Starlink» yalnız...

Çin 10 Gb/s ötürmə sürətinə malik peyk rabitəsi üçün lazer yaratdı-«Starlink» yalnız bunu xəyal edə bilər

Çin mənbələrinin məlumatına görə, Pekin Uzaqdan Zondlama Avadanlıqları İnstitutunun alimlər qrupu rekord göstəricilərə malik peyk lazer rabitə sistemi hazırlayıb. O, 4000 km-dən çox məsafədə 10 Qbit/s-ə qədər sürətlə məlumat mübadiləsini təşkil etməyə imkan verəcək. Starlink də belə imkanlara can atır, lakin tezliklə onlara nail olmayacaq.
Tərtibatçıların fikrincə, yeni qurğu “təxminən çamadan ölçüsündə” kiçik ölçülüdür və çəkisi 12 kq-dır. Belə çəki və ölçü xarakteristikaları məlumat ötürən lazerləri nisbətən kiçik peyklərdə yerləşdirməyə imkan verəcək ki, bu da texnologiyanı kütləvi istehsal etməyi vəd edir. Belə bir sistemin köməyi ilə Çin nəinki Yerin yaxınlığında peyk interneti yerləşdirə, həm də onunla Ayın orbitinə çata biləcək.
Müqayisə üçün qeyd edək ki, 2020-ci ildə casus peyklər arasında məlumat ötürmək üçün buraxılmış Yaponiyanın JDRS-1 Lazer Rabitə Peyki 1,8 Gbit/s-ə qədər ötürmə sürətinə nail ola bilir. Müvafiq proqramın bir hissəsi kimi yaradılan ABŞ hərbi lazer kosmik rabitə sistemi 2028-ci ilə qədər 1 Gbit/s-ə qədər ötürmə qabiliyyətinə malik peyk lazer məlumat ötürülməsi kanallarını vəd edir. Elon Musk daha da irəli gedir. Onun şirkəti Starlink lazer peyk rabitə kanallarının sürətini uzunmüddətli perspektivdə 10 Gb/s-ə çatdırmaq niyyətindədir, halbuki bu gün Starlink peyklərinin sürəti cəmi 1 Qb/s-ə yaxınlaşır.
Peyklər arasında lazer vasitəsilə məlumatların ötürülməsi sürətində irəliləyiş əldə etmək üçün Çin alimləri «yanlış» yanaşmadan istifadə edə bildilər. Ənənəvi monoxrom (koherent) lazer şüalanması əvəzinə onlar qeyri-koherent işıq mənbəyindən istifadə etdilər. Onlar həmçinin səmanın ixtiyari hissəsinə lazer rabitə sisteminin hədəflənməsini xeyli sürətləndirən istinad şüası olmadan ötürmə texnologiyasını işləyib hazırlayıblar.
Çin rabitə sistemində lazer işığının mənbəyi 3 Vt gücündə yarımkeçirici lazer idi. Gücü məhdud olan peyk uçuş zamanı enerji sistemləri üçün bu, əsl xilasedicidir. Optik sistem sabitləşmə ilə xüsusi hazırlanmış dönər çərçivəyə quraşdırılmış 80 mm-lik teleskopa əsaslanırdı (çərçivənin hazırlanmasında 3D çap kömək etdi). Teleskop elə modifikasiya edilib ki, işıq sensorlara dəyməzdən əvvəl də gücləndirilib ki, bu da kompleksin həssaslığını artırmağa kömək edib.
Alimlər yeni lazer rabitə kompleksini yer şəraitində sınaqdan keçiriblər. Onun real şəraitdə sınaq üçün kosmosa uçub-uçamayacağı hələlik məlum deyil.