Kaliforniya Universitetinin Berkli laboratoriyasının mühəndisləri xüsusi dam örtüyü ixtira ediblər. Yeni material həm günəş işığını əks etdirə,həm də saxlamağa qadirdi.Bunun sayəsində il boyu evdə rahat iqlim qalır. İlkin hesablamalara görə, ixtira ev təsərrüfatlarına istilik və elektrik enerjisi haqqına 10%-ə qədər qənaət etməyə imkan verəcək.
Əvvəllər yayda evi sərinləmək üçün super ağ boyadan istifadə etmək təklif edilirdi.Ancaq qışda əksinə,bu texnologiya istiliyi aktiv şəkildə əks etdirir. Berkli mühəndislərinin ixtirası bu problemi həll edir.
Texnologiyanın sirri vanadium dioksidin istifadəsindədir.Bu material məlum fizikaya zidd olan qəribə xüsusiyyətlərə malikdir. +67 dərəcə temperaturunda material istilik yox elektrik keçirəcək.Alimlər hazırladıqları termostatik radiasiya örtüyündən (TARC) xüsusi nazik təbəqə yaradıblar. Dama tətbiq olundu və hardware mağazalarında satılan tünd və ağ dam örtüklərinin nümunələri ilə müqayisə edildi.
Məlum olub ki, TARC örtüyü hava şəraitindən asılı olmayaraq günəş işığının 75%-ni əks etdirir. Ancaq ətraf mühitin temperaturu +30 dərəcədən yuxarı olduqda, istiliyin 90% -ə qədəri əks etdirdi və temperatur +15 dərəcədən aşağı düşəndə istiliyin yalnız 20% -i geri verildi.
Mühəndislər iddia edirlər ki, onların hazırladıqları örtük təkcə tikintidə deyil, həm də avtomobillər, elektronika, peyklər və hətta parçalar üçün istilik nəzarət materialı kimi istifadə edilə bilər. TARC turizm sənayesində çadır istehsalında effektiv şəkildə tətbiq oluna bilər.
Hazırda alimlər işləyib hazırladıqları materialın böyük ərazilər üçün nə dərəcədə praktiki olacağının araşdırılmasına diqqət yetirməyi planlaşdırırlar.
